Dis
haatikl hia dey bout diedem a di wik, difrahn season an monten a di ier for
chiShona langwij.
Mazuva (wik diedem):
Die a di wik | ChiShona |
---|
Monde | Muvhuro |
Chuuzde | Chipiri |
Wenzde | Chitatu |
Toerzde | China |
Fraide | Chishanu |
Satide | Mugovera, chitanhatu or mugobera |
Sonde | Svondo |
Mwaka (seasons)
Niem a di season | Chishona |
---|
Spring | Chirimo ar Munhuruka (fram wan Septemba tu toti-nain Novemba) |
Soma | Zhizha (fram wan Disemba tu twenti-hiet Febiweri ar twenti-nain Febiweri for a leap ier) |
Autumn | Masutso (fram wan Maach tu toti-wan Mie) |
Winta | Chando (fram wan Juun tu toti-wan Aagas) |
Mwedzi (monten a di ier):
Niem a di monten | ChiShona |
---|
Janiweri | Ndira |
Febiweri | Kukadzi |
Maach | Kurume |
Iepril | Kubvumbi |
Mie | Chivabvu |
Juun | Chikumi |
Julai | Chikunguru |
Aagas | Nyamavhuvhu |
Septemba | Gunyana or Mhingani |
Aktuoba | Gumiguru |
Novemba | Mbudzi |
Disemba | Zvita |
Moon phases
- Full moon — Jenaguru
- Nyuu moon — Mwedzi wagara
Taim ("nguva")
- Die — Zuva
- Diedem — Mazuva
- Tudie — Nhasi ar Nyamusi
- Yesterdie — Nezuro ar Zuro
- Die bifuo yesterdie — Zwana ar Marimwezuro
- Ier — Gore
- Ierdem — Makore
- Dis ier — Gore Rino ar Nyamwaka
- Neks ier — Gore rinouya ar Gore rinotevera
- Laas ier — Gore rapfuura ar Gore radarika
- Wik — Svondo ar Vhiki
- Neks wik — Svondo/Vhiki rinouya ar Svondo/Vhiki rinotevera
- Laas wik — Svondo/Vhiki rapfuura ar Svondo/Vhiki radarika
- Neks monten — Mwedzi unouya ar Mwedzi unotevera
- Laas monten — Mwedzi unouya ar Mwedzi unotevera
- Taim — Nguva
- Dawn — Mambakwedza ar Mavambakuyedza
- Maanin — Mangwanani
- Aftanuun — Masikati
- Dusk — Mazeruza, Ruvhunzavaeni, Rubvunzavaeni ar Rukunzvikunzvi
- Iivnin — Manheru
Nuot: For Chivhanu (
Shona chradishanal kolcha) di monten a Novemba (
Mbudzi) dey taat az peshal. Suh moch dat piipl nuh dey du
heni mieja ivent juurin dis monten bot dem muosli kyari dem tings tu Disemba ar iibn Janiweri.
Fah
hegzampl, muos chradishanal marijdem for Zimbabue nuh goe hapun for Novemba bikos nof piipl tingk ef una git marid juurin dis taim dehn marij bilong yu e go bi a kraasiz.